هانبوک کره ای، لباس سنتی کره

هانبوک لباس سنتی دو تکه ای می باشد که در انواع و رنگ های مختلفی یافت می شود.هانبوک زنانه شامل دو بخش جوگوری (یک پیراهن یا کت) و چیما (یک دامن دور پیچ) می شود. این ترکیب اکثرا “چیما جوگوریو” نام گذاری می شود.
هانبوک مردانه هم شامل دو بخش جوگوری و باجی گشاد (شلوار) می شود.تمامی انواع هانبوک ها از ترکیب خطوط مستقیم و کمی خمیده تشکیل شده است.هانبوک ها معمولا به رنگ های روشن و سرزنده یافت می شود.

در گذشته، مردم کره به لباس‌های ساده و سفید تمایل داشتند و به همین دلیل اغلب به عنوان «مردم سفیدپوش» شناخته می‌شدند. با این حال، بسته به دوره، وضعیت و مناسبت، آن‌ها لباس‌های زیباتر و با طراحی‌ها و رنگ‌های مختلفی می‌پوشیدند. این لباس‌ها عمدتاً شامل پنج رنگ سفید، سیاه، آبی، قرمز و زرد بود که به‌طور کلی «اوبانگ‌سک» نامیده می‌شود.

با این تفسیر که هر رنگ بیانگر یک است:
قرمز (آتش)، آبی (چوب)، سیاه (آب)، و زرد (زمین)، سفید (فلز)

در این پست از وبسایت تهران تا سئول،مرجع تخصصی کره جنوبی به معرفی هانبوک کره ای پرداخته ایم.

انواع هانبوک کره ای:

۱.جوگوری

جوگوری عضو اصلی هانبوک می باشد که مورد استفاده هم زنان و هم مردان بود.جوگوری بازوها و بخش بالایی بدن را می پوشاند. شکل اساسی جوگوری بخش های مختلفی مانند گیل، گیت، دونگ جونگ، گوریوم و آستین ها را دارد.
گیل بخش بزرگی از لباس می باشد که در قسمت های جلویی و عقبی لباس، قرار میگیرد.
گیت نواری از جنس پارچه می باشد که، باعث زیبایی یقه می گردد.
دونگ جونگ، یقه سفید رنگ بود که در انتهای گیت قرار داشت و به شکل مربعی بود.
گوریوم رشته های کت هستند که باعث گره خوردن جوگوری می شوند.
جوگوری زنان گاهی شامل ککیوت دونگ(دکمه سر دست های رنگی که در انتهای آستین قرار دارد)نیز هست.

۲.چیما

چیما به معنی ” دامن ” است. قسمت زیر دامنی یا لایه زیر پیراهنی زنانه، سوکچیما نام دارد. دامن های راه راه، چهل تکه، سه گوش از سلسله های چوسون و گوگوریو شناخته می شوند.
معمولا چیما به صورت مستطیلی که چین چین شده یا به صورت بند دامن جمع شده، تشکیل شده است.
سوکچیما تا اوایل قرن بیستم میلادی اکثرا به صورت رو دامنی دوخته می شد، تا اینکه بندهایی از جنس چرم اضافه شدند و بعدها به شکل جلیقه های بدون آستین توسعه یافتند.
در اواسط قرن بیستم میلادی، برخی از چیماهای بیرونی نیز به صورت جلیقه های بدون آستین در آمدند که در آن زمان توسط جوگوری پوشانده می شدند.

۳.باجی

باجی همان بخش زیرین هانبوک مردانه می باشد. باجی در مقایسه با شلوارهای سبک غربی، به صورت تنگ دوخته نمی شود. طراحی گشاد به منظور دستیابی به لباسی که مناسب نشستن بر روی زمین باشد، انجام می شد.
امروزه واژه باجی در کره، برای همه انواع شلوار به کار می رود.
بندی دور کمر شلوار وجود داشت تا با گره خوردن بتواند آن را محکم نگه دارد. باجی می تواند با توجه به سبک لباس، روش دوخت و غیره به شکل شلوارهای بدون آستر، زیر شلوارهای ابریشمی و یا زیر شلوار های پشمی باشد.

۴.پو

پو یا فو کلمه ای عمومی است که به معنی همان ردای یا پالتوی بیرونی است. پو سبکی عمومی از دوران سه پادشاهی کره تا اواخر سلسله چوسون بود.
دوروماگی نوعی از پو می باشد که برای محافظت در برابر سرما مورد استفاده قرار می گیرد. این لباس به عنوان ردای بیرونی بر روی جوگوری و باجی پوشیده می شد. این لباس جوماگویی، جوچاوی یا جواوی نیز نامیده می شود.

۵.جوککی ، ماگوجا

جوککی نوعی جلیقه است درحالی که، ماگوجا یک ژاکت بیرونی می باشد. جوککی و ماگوجا در پایان سلسله چوسون به وجود آمدند اما، بلافاصله پس از اینکه فرهنگ غربی بر کره نفوذ کرد این لباس ها، به عنوان لباس سنتی نام گرفتند. هر کدام از این لباس ها، برای گرم نگه داشتن و گاهی اوقات برای مد روی جوگوری پوشیده می شدند. ماگوجا به علت گرم نگه داشتن و سهولت پوشیدن، در کره محبوب شده بود. این لباس دوت جوگوری یا ماگوه نیز نامیده می شود.
ماگوجا در اصل یک لباس مردانه بود ولی، بعدها به لباسی برای هر دو جنسیت تبدیل شد.ماگوجا مردانه دارای سوپ می باشد و درازتر از ماگوجا زنانه است.
ماگوجا از ابریشم درست می شد و با یک یا دو دکمه که اکثرا از جنس کهربا بودند، دوخته می شد.
دکمه ها در ماگوجا مردانه در سمت راست متصل می شد، اما در نوع زنانه در سمت چپ بود.
رنگ نوع زنانه اش به دلیل ایجاد تناسب با لباس های دیگر خاکستری بود.ماگوجا مردانه در بهار و تابستان رنگ های یشمی، سبز، خاکستری و خاکستری تیره داشت.

۶.کاچی دوروماگی

کاچی دوروماگی ( پالتو سرخابی) یا هانبوک بچگانه به عنوان لباس و کفش جدید در سال نو پوشیده می شد، در حالی که امروزه به عنوان لباس تشریفاتی در اولین تولد کودک، به تن او می شود.
این نوع لباس، اکثرا توسط پسران به تن می شود. این لباس اوبانگ جانگ دوروماگی نیز نامیده می شود که به معنی ” پالتو پنج جهت ” است.
کاچی دوروماگی به همراه انواع پوشش های سر مانند بوک گون (یک کلاه برآمده)، هوگون (کلاه برآمده با یک الگوی ببر) برای پسران یا گولی (پوشش سر تزئینی) برای دختران، به تن می شد.

۷.هواروت

هواروت لباس کاملی برای یک شاهزاده خانم یا دختر متولد شده پادشاه، از یک صیغه بود.
لباس رسمی برای طبقات بالای جامعه و لباس عروس برای زنان عادی در دوران پادشاهی های چوسون و گوریو به حساب می آمد.
الگوهای گلدوزی شده پر طرفدار بر روی آن شامل لوتوس، ققنوس، پروانه، و ده نماد سنتی طول عمر (خورشید، کوه ها، آب، ابرها، تخته سنگ، درخت کاج، قارچ جاودانگی، لاک پشت، ماهیخوار سفید و گوزن) می شدند.
امروزه مردم هواروت را در مراسم ازدواج خود می پوشند.

۸.ونسام

ونسام پالتویی برای زنان متاهل در عهد چوسون بود.
اکثرا توسط اعضای خانواده سلطنتی، بانوان درباری و زنان اشراف زاده به تن می شد.رنگ ها و الگوهای آن،اجزای مختلف سیستم طبقه بندی کره ای را نشان می داد.
ملکه رنگ قرمز، شهبانو  رنگ زرد و همسر شاهزاده رنگ قرمز ارغوانی می پوشیدند.
ضمنا شاهزاده (دختر پادشاه از یک صیغه) و زنان خانواده اشراف نیز ونسام سبز رنگ به تن می کردند.
تمامی زنان اشراف اکثرا راه راه های دو رنگی در هر آستین داشتند:
ونسام زرد:راه راه های قرمز و آبی
ونسام قرمز:راه راه های آبی و زرد
ونسام سبز: راه راه های قرمز و زرد
اکثر زنان لباس خویش را با اونهه یا دنگهه(کفش های سنتی کره ای) تکمیل می کردند.

۹.دانگویی

دانگویی یا تانگویی خرقه های مخصوص برای ملکه، شاهزاده خانم ها و همسران مقام دولتی رده بالا بود.
موادی که برای ساختن ” دانگویی ” به کار می رفت وابسته به فصل بود. در زمستان دانگویی ضخیم و در تابستان لایه های نازک تری می پوشیدند.
دانگویی رنگ های مختلفی داشت اما زرد و سبز پرتکرار ترین بودند.امپراطور دانگویی بنفش و ملکه نوع قرمز آن را به تن می کردند.
زنان معمولی جامعه در عهد چوسون دانگویی را به عنوان بخشی از لباس عروسی خویش می پوشیدند.

۱۰.میون بوک، جوکوی

میون بوک ردای رسمی و مذهبی پادشاه و جوکوی معادل آن برای ملکه، در دوران گوریو و چوسون بود.
در میون بوک مهره هایی وجود داشت به صورت شل آویزان که، مانع از رویت تباهی ها توسط پادشاه می شد. همچنین دسته های کتان در طرف چپ و راست میون بوک وجود داشت که حدس زده می شود پادشاه را در تاثیر گذاری مقامات فاسد، فراموش کار می ساخت.
جوکوی از رنگ های مختلف به عنوان نمادی از مقام، در داخل خانواده سلطنتی مرتب شده بود. شهبانو جوکوی قرمز مایل به بنفش، ملکه جوکوی صورتی، و همسر ولیعهد نیز نوع آبی سیر آن را می پوشیدند.
” جوک ” به معنی ققنوس است و به همین دلیل جوکوی اکثرا نقش گلدوزی شده ی ققنوس را بر روی خود داشت.

۱۱.چولیک

چولیک کره ای از نوع پوشش مغول ها بود که در اواخر دهه ۱۲۰۰ میلادی، در دوران گوریو وارد کره شد.
انعطاف این لباس اسب سواری و تیر اندازی را آسان تر کرد. این دسته از لباس ها در زمان پادشاهی چوسون توسط پادشاه و مقامات نظامی نیز، برای انجام این نوع فعالیت ها پوشیده می شد.
مشخصه منحصر به فرد چولیک در مورد امکان جداسازی آستین ها، بسیارمهم بود به دلیل اینکه امکان استفاده از آنها به عنوان نوار زخم بندی، برای زخمی شدن در میدان نبرد وجود داشت.

۱۲.اِنگسام

اِنگسام پوشش رسمی دانشجویان در آزمون دولتی و مراسمات دولتی بود.این لباس معمولا زرد رنگ بود اما دانشجویانی که در آزمون بالاترین نمره را کسب می کردند، معمولا اِنگسام سبز رنگ می پوشیدند.
و گاهی اگر دانشجویی که بالاترین نمره را کسب میکرد، پادشاه به او اِنگسام قرمز رنگ هدیه می داد.

۱۳.بینیو

بینیو یا پینیو، یک سنجاق سر سنتی و تزئینی که وابسته به موقعیت های اجتماعی، شکل راس متفاوتی داشت.
زنان در خانواده سلطنتی، بینیو اژدها یا ققنوس شکل داشتند و زنان عادی جامعه، از بینیوهایی به شکل درخت یا زرد آلوی ژاپنی استفاده می کردند.همچنین بینیو گواهی بر ازدواج بود.

مناسبت ها و هانبوک

هانبوک بر اساس هدف استفاده از آن تقسیم بندی می شود:
لباس روزمره، لباس تشریفاتی،لباس مخصوص، لباس در موقعیت های رسمی، عروسی،مراسم تشعیع جنازه، لباس های مخصوص مقامات دولتی ‌و….
هانبوک در اصل به منظور ایجاد سهولت برای آزادی حرکت طراحی شده بود، اما امروزه هانبوک در جشنواره ها یا سالگردها پوشیده می شود. امروزه اغلب کره ای ها هانبوکی را برای اوقات خاص زندگیشان مانند عروسی، چوسوک (شکرگذاری کره ای)، جشن تولد شصت سالگی، و سول نال (سال نو کره ای) می پوشند.

رنگ هانبوک

پارچه هانبوک با استفاده از رنگ های طبیعی رنگ آمیزی می شد. رنگ های طبیعی به پارچه نفوذ می کردند و به هانبوک جلایی میدادند که، در رنگ های مصنوعی پیدا نمی شد.
رنگ هانبوک نشان دهنده جایگاه اجتماعی و وضعیت تاهل است.
رنگ های روشن، اکثرا توسط دخترها و کودکان و رنگ های تیره، توسط زنان و مردان میانسال به تن می شد.
زنان مجرد غالبا جوگوری زرد و چیما قرمز به تن می کردند، در حالیکه زنان متاهل، رنگ های سبز و قرمز می پوشیدند. زنانی که پسر داشتند از رنگ سرمه ای استفاده می کردند.
طبقات اجتماعی بالاتر، رنگ های متنوعی به تن می کردند اما مردم عادی ملزم بودند تا، لباس سفید به تن کنند.گاهی در موقعیت های خاصی اجازه داشتند تا لباس هایی به رنگ های صورتی کم رنگ، سبز روشن، خاکستری و زغالی را نیز بپوشند.

جنس هانبوک

جایگاه و موقعیت اشخاص، توسط جنس هانبوک مشخص می شد.
مقامات و طبقات بالا، هانبوک هایی از جنس پارچه رامی به صورت بافت متراکم و کیفیت بالا در ماه های گرم و در باقی ماه ها، ابریشم های طرح دار می پوشیدند اما، مردم عادی فقط به کتان محدود می گشتند.
الگوهای گلدوزی شده بر روی هانبوک آرزوهای شخص را بیان می کردند. برای مثال:
گل های صد تومنی روی یک لباس عروس، بیانگر آرزوی افتخار و ثروت است.
گل های لوتوس، نمادی از امید برای اشرافیت بوده است.
خفاش و انار تمایل برای داشتن فرزند را نشان می دهند.
اژدها، ققننوس، ماهیخوار بزرگ و ببرها تنها مختص خانواده سلطنتی و مقامات رده بالا بودند.